Desplegar una senhaletica bilingua
Elegit.ida.s, technician.a.s d'una collectivitat, desiratz desplegar una senhaletica bilingua sus vòstre territòri ? L'OPLO vos acompanha !
Lo quadre juridic
La lei del 21 de mai de 2021 relativa a la proteccion patrimoniala de las lengas regionalas e a lor promocion (« Lei Molac ») reconeis d’ara enlà la senhaletica bilingua. Lo tèxt autoriza de faiçon clara los servicis publics a recórrer a de traduccions en lenga regionala per exemple suls bastiments publics, los panèls de senhalizacion, mas tanben dins la comunicacion institucionala.
Se l’article 2 de la Constitucion de la V Republica fa de francés « la lenga de la Republica », e donc la sola lenga avent un caractèr oficial, defend pas l’usatge d’una autra lenga dins la vida publica. La sola condicion residís dins la preséncia oficiala, suls espleches de senhaletica, del francés al costat d’una autra (o d’autras) lenga(s).
Los beneficis d'un afichatge bilingüe dins l'espaci public
L’enquèsta sociolingüistica pilotada en 2020 per l’OPLO suls territòris de la Region Novèla Aquitània, la Region Occitània e la Val d’Aran a mostrat que 70 % de la populacion desira atal desvolopar las practicas bilinguas dins los luòcs publics, per exemple per las anóncias sonòras e visualas dins los transpòrts en comun o la senhaletica publica.
L’imatge de vòstra collectivitat es dirèctament afectat per l’afichatge bilingüe que i desvoloparetz, perque mostrarà vòstre estacament a la lenga e la cultura de vòstre territòri.
Respondre als besonhs exprimits per la populacion de la Region Occitània, la Region Novèla Aquitània, la Val d’Aran (per l’enquèsta sociolingüistica de 2020) aital coma mai largament de nombrosas autras regions en França e a l’estrangièr (per d’enquèstas sociolingüisticas sustot en Bretanha o en País Basc) en matèria de preséncia de la lenga occitana dins l’espaci public torna donc vòstre territòri mai atractiu de cap als visitaires exteriors.
La visibilitat de l’occitan dins l’espaci public permet a totas las generacions d’enriquir lo ligam que los unís : d’unas mestrejan l’occitan dempuèi lor enfança, d’autras o descobrisson.
La diversitat dels rapòrts qu’entretenon vòstres administrats amb la lenga del territòri que partejan es tala coma sa preséncia dins l’espaci visible e ausible de vòstra collectivitat jogarà un ròtle clau dins la connexion intergeneracionala.
La preséncia de l’occitan en defòra de las salas de classas es un factor primordial per entretenir la vitalitat de la lenga.
Permet als escolans de constatar que son utilizacion a pas de frontièras. Aquò contribuís a formar de locutors actius e a modernizar la representacion de la lenga al près de cadun.a.
Las modalitats
Desplegar una senhaletica bilingua consistís a utilizar l’occitan, al costat del francés, dins l’espaci public per la senhaletica e la comunicacion de la collectivitat.
Aquò pòt concernir de panèls de senhalizacion rotièra (direccions, dintradas de comuna, limitacions…), los trajèctes toristics (luòcs d’interèsses, escorregudas…), las placas de carrièras, la senhaletica associada als bastiments (intèrn e extèrn), la comunicacion institucionala (bulletins municipals, panèls d’afichatge, sit web, anóncias sonòras, logos e entèstas de documents, libret d’acuèlh dels arribants novèls…) o tot acte oficial (maridatges, baptismes civils, naissenças, decèsses, deliberacions, convocacions…).
En foncion del tip d’accion considerada (remplaçament dels panèls de senhalizacion rotièra, adreçatge dels noms de carrièra, placas, bastiments publics, senhaletica, actes oficials…), diferents partenaris seràn mobilizats : collectivitats localas (comuna, intercomunalitat, departament, region), actors institucionals (OPLO, Congrès permanent de la lenga occitana), actors qualificats (associatius), usatgièrs, abitants…
La començada d’aquelas accions seguís generalament l’esquèma seguent :
- ETAPA 1 : Estudi lingüistic (s’assegurar que lo nom en occitan o que la traduccion es adeqüata) – a realizar en ligam amb lo Congrès permanent de la lenga occitana (organisme de regulacion lingüistica) ;
- ETAPA 2 : Prospeccion tecnica (analisi dels còstes, de las quantitats) – a realizar en ligam amb los servicis competents de la collectivitat
- ETAPA 3 : Concertacion – a realizar en ligam amb los actors qualificats, usatgièrs, abitant, comission… ;
- ETAPA 4 : Sistematizacion del vòte d’una deliberacion, per l’amassada deliberanta de la collectivitat ;
- ETAPA 5 : Comunicacion/valorizacion – a realizar en ligam amb los servicis competents de la collectivitat.
L’estudi lingüistic es gratuit pels tèrmes comuns (lexics e traduccions ja disponiblas) e las toponimias ja traduchas (s’assabentar al près del Congrès permanent de la lenga occitana).
Dins lo cas contrari, de fraisses de traduccion pòdon intervenir. Lo finançament dels panèls se pòt partejar segon los cases (vias, luòcs istorics, etc.) entre diferentas collectivitats (Conselh departamental, Conselh regional, intercomunalitat, comunas) e l’Estat.
De subvencions existisson tanben al près de d’unas collectivitats o de l’Estat.
Lo subrecòst d’una senhaletica bilingua es fòrça reduch dins lo cas del renovelament dels panèls o d’una installacion novèla.
Una senhaletica bilingua e non ierarquizada : las informacions afichadas dins las doas lengas devon aver la meteissa talha, lo meteis estil e la meteissa polissa d’escritura, e èsser plaçadas aitant que possible de faiçon simetrica sul supòrt.
Veire aquel exemple pertocant la senhaletica rotièra creat per l’Ofici public de la lenga bretona
Pas de doblon : dins lo cas d’una ortografia rigorosament identica en francés e en occitan, es inutil d’escriure dos còps la meteissa informacion (per exemple lo nom de vila « Pau » s’escriu de faiçon identica dins las doas lengas).
Espleches
M./Mme la/le Maire informe le conseil municipal qu’il lui appartient de choisir, par délibération, le nom à donner aux rues, chemins et lieudit.
La dénomination des rues, chemins et lieudits, est laissée au libre choix du Conseil municipal dont la délibération est exécutoire par elle-même.
Le numérotage des habitations constitue une mesure de police générale que le maire peut prescrire en application de l’article L2213-28 du Code Général des Collectivités Territoriales aux termes duquel « dans toutes les communes où l’opération est nécessaire, le numérotage des maisons est exécuté pour la première fois à la charge de la commune. L’entretien du numérotage est à la charge du propriétaire qui doit se conformer aux instructions ministérielles ».
Il convient, pour faciliter le repérage, pour les services de secours (SAMU, pompiers, gendarmes qui ont du mal à localiser les adresses en cas de besoins), le travail des préposés de la poste et d’autres services publics ou commerciaux, la localisation GP, d’identifier clairement les adresses des bâtiments et de procéder à leur numérotation.
La dénomination des rues, chemins et lieudits de la commune et numérotation des bâtiments sont présentés au conseil municipal, liste jointe en annexe :
Après en avoir délibéré, le conseil municipal, à l’unanimité :
- VALIDE le nom attribué aux rues, chemins et lieudits avec leur traduction en occitan
- AUTORISE le/la Maire à signer toutes les pièces nécessaires à l’exécution de la présence délibération,
Ainsi fait et délibéré, le jour, mois et an que dessu
Lo Congrès permanent de la lenga occitana met a disposicion gratuitament una basa toponimica que conten mai de 6 000 noms de comunas dels territòris occitans. Es tanben capable de realizar de novèls estudis toponimics
- Per mai de detalhs : https://lengasocietat.eu/fr/toponymie-2/
L’Institut d’Estudis Occitan (IEO) vos pòt metre en contacte egalament amb d’actors de terren qualificats per trabalhar amb vosautres sus la toponimia de vòstre territòri
- Per mai de detalhs : direccion@ieo-oc.org
Exemples occitans del Congrès permanent de la lenga occitana : https://lengasocietat.eu/fr/realisations/
Exemples bretons de l’Ofici public de la lenga bretona : https://www.fr.brezhoneg.bzh/include/viewFile.php?idtf=4151&path=2da%2F4151_777_Bleinian-ha-parkan-2020.pdf
Testimoniatges
Per vos ajudar
Acompanhament, orientacion cap als operators institucionals, identificacion d’oportunitats de finançament, relacions partenàrias, comunicacion, secretariat
- Ofici public de la lenga occitana (OPLO)
https://www.oc-cultura.eu// contact@ofici-occitan.eu
Traduccion, trabalh sus la toponimia, terminologia (estudi dels tèrmes pròpris a un domeni), regulacion lingüistica (normalizacion de las formas lingüisticas)
- Congrès permanent de la lenga occitana
https://locongres.org / lengasocietat@locongres.org
Guidas practics, dispositius de sensibilizacion als enjòcs del bilingüisme, formacion a l’enquèsta toponimica, formacion lingüistica, panèl d’accions a desplegar sul territòri
- Institut d’Estudis occitans (IEO)
https://ieo-oc.org // direccion@ieo-oc.org
Oportunitats de finançament, demanda d’intervencion d’elegit.ida.s, preséncia de representant.a.s a l’escasença d’una reünion publica o d’una conferéncia de premsa, tota autra demanda de supòrt
- Region Novèla Aquitània
Servici Lengas & culturas regionalas (LCR)
- Region Occitània / Pirenèus-Mediterranèa
Servici Lengas & culturas regionalas (LCR)
Ostal de la Region
Una question ? Contactatz l'OPLO !
Ne saber + suls projèctes relatius a la lenga occitana :
Office public de la langue occitane
22 boulevard du Maréchal Juin
31406 Toulouse cedex 9
05 31 61 80 50
contact@ofici-occitan.eu
