Acompanhar la dobertura d’una calandreta
Elegit.ida.s, tecnician.a.s d'una collectivitat, desiratz acompanhar l'obertura d'una escòla calandreta, escòla associativa immersiva en occitan sus vòstre territòri ? L'OPLO vos acompanha !
Lo quadre legal
Una convencion quadra pel desvolopament de l’occitan es estat signada entre l’Estat (ministèri de l’Educacion nacionala), l’OPLO, la Region Novèla Aquitània e la Region Occitània. Aquela convencion es declinada al nivèl academic.
Es sustot previst :
- d’aumentar de 26% los efectius d’escolans bilingües ;
- d’afortir la continuitat dels cursus de formacion ;
- de facilitar lo dialòg entre los servicis de l’Educacion nacionala, las collectivitats e los operators associatius ;
- de se dotar de mejans per acréisser durablament lo nombre d’ensenhants.
La lei prevei qu’un ensenhament de la lenga occitana siá prepausat a totes los escolans, de la mairala al licèu. La començada progressiva d’aquela ofèrta generalizada es definida per convencion amb las Regions.
Las escòlas associativas Calandretas, que prepausan un ensenhament immersiu, benefícian d’un finançament public de totas las comunas de residéncia dels parents.
Lo Governament deu remetre un rapòrt, cada annada, davant lo Parlament, de sas accions relativas a la proteccion de la lenga occitana del ponch de vista de son ensenhament.
La lenga occitana es d’ara enlà un element patrimonial : deu a aquel títol èsser protegida.
Los tèxtes ancians o los enregistraments remarcables en occitan son integrats al « Tresaur nacional » (proteccion relativa a l’export a l’estrangièr per exemple).
Los poders publics son encoratjats per la lei a recórrer a l’afichatge bilingüe francés-occitan.
Ne saber + : https://www.ofici-occitan.eu/oc/co-que-la-lei-molac-va-cambiar-concretament-per-loccitan/
Podètz seleccionar la modalitat d’ensenhament « immersiu » dins la legenda de la carta, a esquèrra d’aquesta:
Lo foncionament de l'immersion
Las calandretas son d’escòlas immersivas (l’ensenhament i es desplegat quasi-integralament en lenga occitana) dins una estructura de tip lei 1901 que foncionan gràcias a l’implicacion dels parents e al sosten financièr d’aquestes, dels benevòls e de d’unas collectivitats, en acòrdi amb las autoritats academicas. Son d’escòlas qu’an un estatut privat mas jos contracte amb l’Estat, que recruta el meteis los ensenhaires per un concors dedicat e que los remunèra.
La coordinacion pedagogica es pilotada a l’escala interacademica per la Confederacion de las calandretas.
Aqueles establiments pòdon concernir tot nivèl de la mairala al licèu.
Las escòlas Calandretas prepausan una pedagogia originala, inspirada de la pedagogia Freinet. Aquela pedagogia s’apièja suls principis seguents :
- L’immersion precòça ;
- Lo despèrt al plurilingüisme ;
- La classa cooperativa ;
- L’ancoratge de l’aprendissatge dins l’environament del mainatge.
Per ne saber + : http://calandreta.org/oc/pedagogia/
Dins cada escòla, lo conselh de regents (conselh dels ensenhaires) pilòta la començada del projècte educatiu. Coordina, desvolopa e impulsa las tecnicas eissidas de las formacions e de las recèrcas d’APRENE, institut de formacion de Calandreta. Lo cap d’establiment, responsable de l’aplicacion de las decisions del conselh de regents, velha a la qualitat pedagogica de l’establiment.
Lo foncionament associatiu de l’escòla es fisat al Burèu de l’associacion gestionària que s’apièja sus de comissions de parents mas tanben sus la Federacion regionala e la Confederacion de las Calandretas.
L’Amassada Generala s’amassa un còp per an.
D’A.G. extraordinarias se pòdon tenir en foncion de las necessitats de l’actualitat.
Las ressorsas de las Calandretas son compausadas de :
- la cotizacion dels parents ;
- la participacion dels parents (fresc de repaisses, fresc de desplaçament dels mainatges, etc …) ;
- las recèptas realizadas pendent las festivitats ;
- las subvencions de las collectivitats localas ;
- los dons privats, sostens excepcionals de las autras Calandretas o de las Federacions e mai de la Confederacion.
La Confederacion Calandreta assegura la coordinacion de l’ensemble de las estructuras Calandreta, la coesion del movement e la conformitat dels establiments a la Carta.
Las calandretas existisson dempuèi 1979. Aquí un rapid istoric del movement :
- 1979 : primièra escòla occitana fondada a Pau. Prendrà lo nom de Calandreta, que significa en Gascon, pichona lauseta.
- 1980 : la Calandreta de Besièrs espelís seguida de las de Tolosa e Montpelhièr.
- 1983 : Seaska (Basque), Diwan (Breton), Bressola (catalan), scola Corsa (Corsega) e Calandreta (occitan) reivindican amassa per una integracion dins l’educacion nacionala e pel pagament per l’Estat dels salaris dels ensenhaires.
- 1989 : 10 escòlas Calandreta.
- 1993 : 17 escòlas en activitat. Obertura del centre de formacion APRENE pels ensenhaires de Calandreta.
- 1994 : lo Ministre de l’Educacion nacionala François Bayrou prepausa per las escòlas Calandreta, dins l’encastre de la lei de decembre de 1959, l’estatut d’escòla privada jos contracte d’associacion amb l’Estat. Lo caractèr net de las Calandretas es constituït del bilingüisme per immersion qu’implica d’efectius reduches, de la pedagogia innovanta e de la laïcitat.
- 1997 : obertura del 1èr collègi Calandreta a Grabels.
- 2019 : 40 ans de Calandreta. 1ra annada amb lo cursus complèt de mairala al bachelierat
- 2022 : 3981 mainatges escolarizats, 65 escòlas, 4 collègis, 1 licèu, 19 departaments, 225 ensenhaires, 350 emplegats non-ensenhants.
Los beneficis de l'immersion
L’ensenhament bilingüe immersiu francés-occitan es reconegut esplech de desvolopament de las capacitats intellectualas, lingüisticas e culturalas dels escolans. L’aprendissatge precòç de mantuna lenga a una valor formatritz, favoriza lo desvolopament cognitiu dels escolans e lor permet d’aprene melhor d’autras lengas o d’autras disciplinas.
Los projèctes de calandretas son de projèctes associatius, portats per de parents, dels militants e dels elegits volontaris que desiran s’implicar activament dins lo projècte.
La pedagogia calandreta, inspirada dels metòdes Freinet, pròva dempuèi mai de 40 ans son eficacitat dins lo desvolopament cognitiu dels mainatges, coma lo bilingüisme precòç o l’expression liura dels mainatges
Acompanhar un projècte de creacion d’una calandreta permet d’inclure a l’estrategia de desvolopament territorial de la collectivitat un ais dedicat a la valorizacion de la lenga occitana.
La convencion quadra signada per l’Estat, las Regions Novèla Aquitània e Occitània aital coma l’Ofici public de la lenga occitana definís clarament l’objectiu de « permetre al plus grand nombre d’escolans de las regions concernidas d’aver un accès efectiu a la lenga e a la cultura occitanas ».
Las modalitats
Dins las escòlas publicas del 1èr gra (escòlas mairalas e elementàrias, siá de la mairala al CM2), dos formats d’ensenhament en occitan existisson:
- l’ensenhament bilingüe ;
- l’ensenhament extensiu.
Dins las escòlas associativas laïcas calandretas, la sola modalitat d’ensenhament prepausada es l’immersion. Totas las disciplinas son ensenhadas en occitan (levat lo francés e las lengas vivas estrangièras). L’ensenhaire es bilingüe francés-occitan.
L’obertura d’una escòla calandreta es somesa a l’arbitratge dels servicis academics de l’Educacion nacionala. Es un procediment de mantun mes qu’implica diferents actors : equipas pedagogicas, parents d’escolans, OPLO… Los projèctes an besonh d’èsser sostenguts per las collectivitats.
Demest los actors concernits, se tròban:
- los parents d’escolans, constituïts en associacion ;
- la Confederacion calandreta, qu’acompanha l’associacion dins sa creacion ;
- la collectivitat, que sosten e acompanha l’iniciativa e la demanda ;
- los parents d’escolans, que pòdon egalament èsser a l’iniciativa de la demanda ;
- la Region, cosignatària de la convencion pel desvolopament de l’occitan, qu’apièja la demanda ;
- l’OPLO, sosten tecnic e logistic, cargat per l’Estat e las Regions de la començada de las convencions academicas pel desvolopament de l’occitan ;
- los DSDEN (direccions dels servicis departamentals de l’Educacion nacionala), que pilòtan las enquèstas d’interès ;
- los DASEN (directors academics dels servicis de l’Educacion nacionala), que validan o non la demanda ;
- los IEN (inspectors de l’Educacion nacionala), per far lo ligam amb las familhas e las equipas pedagogicas.
L’obertura d’una calandreta es un procediment que pòt prene de temps. Es un projècte associatiu, portat per d’actors del territòri, e educatiu, sostengut per de parents desiroses d’i inscriure lors mainatges.
L’obertura de l’escòla exigís l’acòrdi dels servicis academics. L’agradança es pas sistematica e s’establís al cas per cas. Los/las elegit.ida.s se pòdon apujar sus las convencions academicas, lo sosten de la Confederacion de las calandretas e de l’OPLO.
- ETAPA 1 : se raprochar dels parents d’escolans portaires d’un projècte sul territòri ;
- ETAPA 2 : identificar las ressorsas mobilisablas per acompanhar lo projècte (subvencion a l’associacion, mesa a disposicion de locals, presa en carga dels fluids, acompanhament tecnic…) ;
- ETAPA 3 : mobilizar los/las elegit.ida.s per defendre lo projècte al près dels servicis academics ;
- ETAPA 4 : promòure las inscripcions al près dels parents del territòri.
L’Estat recruta el meteis cada annada los ensenhaires que seràn afectats dins las escòlas calandretas. Un concors especific es organizat cada annada. Los ensenhaires son donc remunerats per l’Estat.
Lo montant de l’envolopa a dedicar a l’acompanhament d’un projècte de calandreta depend del nivèl de sosten desirat per la collectivitat. Se pòt agir d’un simple sosten tecnic (pel montatge del projècte) o politic (per encontrar las autoritats academicas e sostenir l’obertura de l’escòla).
Dins l’encastre d’una subvencion, lo montant dependrà dels arbitratges intèrns e dels besonhs de l’associacion pilotant lo projècte. Las mesas a disposicion de locals o de material pòdon, elas, s’efectuar a còstes constants. Las presas ne carga dirèctas (loguièr, fluids, salaris) son a considerar al cas per cas.
Boita a espleches
Testimoniatges
Per vos ajudar
Gropament d’interès public (GIP) amassant la Region Novèla Aquitània, la Region Occitània, lo Ministèri de l’Educacion nacionala e lo Ministèri de la Cultura e cargat de la politica lingüistica
- www.ofici-occitan.eu
- contact@ofifici-occitan.eu
Acompanhament dels projèctes d’obertura, formacion e acompanhament de las equipas educativas, engenhariá pedagogica, sosten a la realizacion de las òbras administrativas, comptablas e en matèria de gestion
- http://calandreta.org
- coordinatritz@calandreta.org
Intervencion d’elegit.ida, preséncia d’un.a representant.e a l’escasença d’una reünion publica, demanda de supòrt logistic, etc.
- Region Novèla Aquitània
Servici Lengas & culturas regionalas (LCR)
- Region Occitània / Pirenèus-Mediterranèa
Servici Lengas & culturas regionalas (LCR)
Ostal de la Regio
Una question ? Contactatz l'OPLO !
Ne saber + suls projèctes relatius a la lenga occitana :
Office public de la langue occitane
22 boulevard du Maréchal Juin
31406 Toulouse cedex 9
05 31 61 80 50
contact@ofici-occitan.eu
